یکی از سه رکن مهم طراحی وب سایت، زبان برنامه نویسی جاوا اسکریپت (JavaScript) است (در کنار Html و CSS). این زبان، یک زبان اسکریپت نویسی است که برای طراحی وب سایت ها به کار برده می شود. با استفاده از این زبان، بسیاری از اسلایدرها، چت روم های آنلاین، برخی افکت ها و جلوه های وب سایت، تصاویر و نوشته های متحرک (مثل اخبار) و … طراحی و برنامه نویسی شده اند.
طراحی سایت با جاوا اسکریپت (JavaScript)
نسخه ی اولیه ی زبان برنامه نویسی جاوا اسکریپت، در سال ۱۹۹۵ میلادی به مدت ۱۰ روز در شرکت «نت اسکیپ (Netscape)» توسط «برندان آیچ (Brendan Eich)» طراحی شده است. نام این زبان، از آن زمان تاکنون، بارها عوض شده است؛ ابتدا نام آن «موچا (Mocha)» بود؛ پس از مدتی به «Livescript» تغییر نام داد و امروزه نیز با نام «جاوا اسکریپت (JavaScript)» (مخفف JS) شهرت دارد. در ابتدا این زبان برای مرورگرهای نت اسکریپ طراحی شد.
تغییرات جاوا اسکریپت
به مرور زمان جاوا اسکریپت دچار تغییرات شد و نسخه های زیادی از آن منتشر شد و اکنون به جایی رسیده است که تمام مرورگرهای استاندارد جهان، از آن زبان پشتیبانی می کنند. برای جاوا اسکریپت کتابخانه های زیادی طراحی شده است که در دنیای طراحی سایت، نقش بسیار مهمی دارد. به علاوه، طراحان و برنامه نویسان می توانند از جاوا اسکریپت به صورت ساخت یافته و شیء گرا استفاده کنند؛ زیرا امکانات جدیدی به نام برنامه نویسی شیء گرا نیز به جاوا اسکریپت اضافه شده است. (Object Oriented Programming که در بخش های بعدی آن را توضیح خواهیم داد)
قبل از این که زبان های اسکریپت نویسی به وجود آید، سایت ها بیشتر به صورت استاتیک طراحی می شدند و افکت ها و امکانات زیادی که امروزه در سایت ها مشاهده می کیند، وجود نداشت.
امکانات و قابلیت ها
یادگیری زبان جاوا اسکریپت در طراحی سایت برای برنامه نویسانی که به زبان های مختلف Python، Java، Perl، Lua و C تسلط دارند، بسیار آسان است؛ زیرا برای طراحی، سینتیکس (دستور زبان) زبان جاوا اسکریپت، از سینتیکس تمامی این زبان ها تأثیر گرفته است.
حلقه های برنامه نویسی For، try catch و if then else نیز در زبان برنامه نویسی جاوا اسکریپت وجود دارد که مشابه به کارگیری آن ها در زبان های فوق است. علاوه بر این، کتابخانه ها و فریم ورک های جدید و قدرتمندی از قبیل AngularJS، Jquery و React در جاوا اسکریپت وجود دارد که دنیای طراحی وب را دگرگون کرده است و موجب شده است سرعت لود و امکانات وب سایت های بزرگی که با استفاده از زبان جاوا اسکریپت ساخته شده است، بالاتر رود.
طرز به کارگیری جاوا اسکریپت در سورس کد Html سایت ها:
با استفاده از دستور زیر، از جاوا اسکریپت در سورس کد سایت ها استفاده می شود:
<script>
کدهای جاوا اسکریپت
</script>
تمام کدها و سورس برنامه نویسی که توسط طراح نوشته شده اند، بین این دو تگ قرار داده می شوند و به این ترتیب توسط مرورگر اجرا می شود. برای استفاده از فایل های زبان جاوا اسکریپت (که با پسوند JS ذخیره و شناسایی می شوند) در پروژه های طراحی سایت، باید با استفاده از دستوراتی از قبیل src فایل ها را فراخوانی کرد.
طراحی زبان Jscript از سوی مایکروسافت
جالب است بدانید که شرکت مایکروسافت، برای رقابت با این زبان، زبان Jscript را طراحی و توسعه داده است که در ابتدا نسخه ی اولیه ی آن را از روی جاوا اسکریپت طراحی کرده است. به همین دلیل، حتی با تغییرات زیادی که تا به امروز در آن ایجاد کرده است، شباهت های زیادی به زبان جاوا اسکریپت دارد.
محبوبیت زبان جاوا اسکریپت
به جرئت می توان گفت که امروزه زبان برنامه نویسی جاوا اسکریپت، کاربردهای بسیار زیادی دارد و بلکه روز به روز در حال افزایش است. بسیاری از اساتید طراحی وب، به نوآموزان این حرفه، زبان جاوا اسکریپت را آموزش می دهند. علاوه بر این، در جاوا اسکریپت فناوری ای وجود دارد که Ajax نام دارد و از تمامی امکانات آن می توان در صفحات وب سایت ها استفاده کرد. به همین دلیل است که زبان برنامه نویسی جاوا اسکریپت، یک زبان محبوب و پر کاربرد در نزد طراحان وب است.
طراحی سایت های داینامیک
اگر می خواهید سایت های داینامیک را طراحی کنید و از انواع افکت های وب استفاده کنید، باید زبان جاوا اسکریپت را بیاموزید. جالب است بدانید که زبان برنامه نویسی اکثر بازی های آنلاین دو بعدی و سه بعدی تحت وب(که هر ساله میلیون ها نفر در جهان با آن ها بازی می کنند)، زبان جاوا اسکریپت است.
زبان جاوا اسکریپت با این که در ابتدا برای برنامه نویسی کلاینت ساید بود، ولی آنقدر پیشرفت کرده است که حتی اخیرا نسخه ای سمت سرور (Server Side) از آن به نام Node.JS منتشر شده است که نشان از قدرتمند بودن زبان جاوا اسکریپت است.(در بخش های بعدی در رابطه با این موضوعات، توضیح بیشتری خواهیم داد)
امروزه طراحی سایت های درجه ی یک و مهم اینترنت (از جمله سایت های شرکت ها، سازمان ها، فروشگاه های آنلاین، وب سایت های سینمایی و …) بدون استفاده از زبان برنامه نویسی جاوا اسکریپت، غیر ممکن است.
نمونه ی یک کد ساده از زبان جاوا اسکریپت:
<!DOCTYPE html>
<html>
<body>
<button onclick=”myfunction()”>clic</button>
<script>
Function myfunction(){
Alert (“Hello JAVASCRIPT “) ;
}
</script>
</body>
</html>
جاوا اسکریپت بهترین زبان برای طراحی سایت
به چندین دلیل، زبان برنامه نویسی جاوا اسکریپت، بهترین زبان برای طراحی وب سایت است:
دلیل اول: یادگیری جاوا اسکریپت آسان است؛
جاوا اسکریپت در گذشته به زبان دست و پا چلفتی همراه با پنجره های بازشو (popups) و زبان ناسازگار با مرورگر شهرت داشت. اما جاوا اسکریپت به مرور زمان تغییرات زیادی بر روی آن اعمال شده است و به تدریج استفاده از آن، هر روز راحت تر از قبل شده است. زبان جاوا اسکریپت اکنون یک زبان انعطاف پذیر است و در مرورگرهای رایج به راحتی اجرا می شود و خیلی مفیدتر از قبل ظاهر می شود.
استفاده از زبان جاوا اسکریپت در طراحی سایت به این دلیل آسان است که بسیاری از وظایف سنگین را مرورگر انجام می دهد و نیازی به نگرانی در مورد بارگذاری و تخلیه محتوا، کامپایل یا تعیین نوع متغیر نیست؛ زیرا جاوا اسکریپت یک زبان کامپایل نیست و چیزهایی مانند مدیریت حافظه یک نگرانی بزرگ شناخته نمی شوند.
یکی از منابعی رایگانی که با استفاده از آن می توانید زبان جاوا اسکریپت را در یک محیط تعاملی، به خوبی یاد بگیرید، Cody Academy است.
دلیل دوم: ویرایش جاوا اسکریپت آسان است؛
علاوه بر این که یادگیری زبان جاوا اسکریپت آسان است، کار با آن نیز بسیار آسان است. کدهایی که در جاوا اسکریپت نوشته می شود نیازی به کامپایل شدن ندارد؛ زیرا جاوا اسکریپت، یک زبان برنامه نویسی اسکریپت نویسی است. آن کاری را که شما باید انجام دهید، نوشتن کدها در ویرایشگرهایی مانند نوت پد و یا هر ویرایشگر دیگری است.
برای این که بتوانید طراحی سایت را به صورت حرفه ای ویرایش کنید، باید ویرایشگر خوب را انتخاب کنید. علاوه بر این، با این کار امکان ساختن وب اپلیکیشن ها نیز آسان و سریع خواهد بود.
دلیل سوم: جاوا اسکریپت یک زبان نمونه سازی است؛
زبان جاوا اسکریپت، یک زبان نمونه سازی است و در آن هر شیء، نمونه ای از یک کلاس است. به بیان دیگر، در زبان برنامه نویسی جاوا اسکریپت، اشیا را می توان تعریف کرد و بر اساس اهداف، آن ها را توسعه داد. توسعه سایت با استفاده از زبان جاوا اسکریپت، بسیار سریع و انعطاف پذیر است؛ زیرا نیازی به تعریف اهداف خاص در کلاس های مختلف به صورت جداگانه نیست.
دلیل چهارم: ابزارهای بسیاری را در دسترس قرار می دهد؛
مرورگر، زبان جاوا اسکریپت را ترجمه می کند و امکانات زیادی را برای مشاهده و یا تغییر کدهای جاوا اسکریپت به کاربران می دهد. پنجره ای به نام کنسول در اکثر مرورگرهای مدرن با فشردن کلید F12 باز می شود که کاربران می توانند با استفاده از امکانات آن به طور مستقیم با جاوا اسکریپت کار کنند.
ضمنا طراحان سایت و توسعه دهندگان حرفه ای نیز ابزارهای رایگانی را برای کار با جاوا اسکریپت، در اختیار عموم گذاشته اند. دو مورد از ابزارهای معروف طراحی سایت با استفاده از جاوا اسکریپت، Firebug و Web Developer می باشد که در واقع هیچ طراح سایت و دولوپری نیست که فاقد این ابزارها باشند.
با استفاده از ابزار فایرباگ، می توانید جاوا اسکریپت را بدون نیاز به ذخیره، آپلود، نسخه یا هر چیز دیگری تست کنید و به این ترتیب در زمان صرفه جویی کنید. فایرباگ شامل یک کنسول، مشاهده DOM، ابزاری برای زمان بارگزاری صفحات و خیلی ویژگی های دیگر است.
ابزارWeb Developer نیز در جاوا اسکریپت بسیار کارآمد است. Web Developer تنها یک ابزار برای طراحی سایت نیست بلکه جعبه ابزاری است که با استفاده از آن می توانید فایل های CSS را به صورت realtime در صفحه نمایش مشاهده کنید. البته وب دولوپر تنها مختص جاوا اسکریپت نیست اما ویژگی های خاصی را در هنگام کار با جاوا اسکریپت به شما می دهد.
اشکال زدایی و تعمیر و رفع خطاهای موجود در سایت، با استفاده از این ابزار به راحتی انجام می شود و به این ترتیب هیچ خطایی از زیر چشمان شما رد نمی شود.
دلیل پنجم: جاوا اسکریپ قابلیت طراحی شی گرا را دارد؛
جاوا اسکریپت زبانی است که از O.O.P یا Object Oriented Programming پشتیبانی می کند و اصول طراحی شیء گرا را کاملا پشتیبانی می کند. اشیا را به راحتی می توان با استفاده از جاوا اسکریپت، ایجاد کرد. علاوه بر این، برای طراحی OOP نیز می توان از الگوهای خاصی استفاده کرد. استفاده از OPP در زبان برنامه نویسی جاوا اسکریپت، یک امر ضروری است که البته این مورد به نفع پروژه های کوچک تر نیز هست.
دلیل ششم: جاوا اسکریپت به راحتی قابل توسعه است (jQuery, Angular, Prototype, Dojo)؛
زبان برنامه نویسی جاوا اسکریپت، یک زبان برنامه نویسی سریع و قدرتند برای طراحی سایت و وب اپلیکیشن است؛ به این معنی که شما می توانید در پشت صحنه ی سایت، کارهای بسیار پیچیده ای را انجام دهید که در ظاهر سایت اصلا پیدا نیست. با استفاده از کتابخانه هایی که توسط توسعه دهندگان و برنامه نویسان نوشته شده است، دست کاری و ایجاد تغییرات در سایت و توسعه ی آن کار بسیار آسانی است.
دلیل هفتم: AJAX؛
در گذشته وب سایت ها یک محیط ایستا بودند که هیچ حرکتی در آن ها وجود نداشت؛ سایت هایی که کمی پیشرفته بودند، انیمیشن های GIF را داشتند که به همراه آن ها فلش بود. اگر در قسمتی هم مشکلی وجود داشت که باید در آن تغییراتی ایجاد می شد، باید بارگذاری کل صفحه از همان ابتدا انجام می شد. بارگذاری کل صفحه از ابتدا نیز بسیار ناخوشایند بود. به همین دلیل XMLHttpRequest با استقبال زیادی در جامعه ی وب مواجه شد.
AJAX یا (Asynchronous JavaScript and XML) نیز با استفاده از XMLHttpRequest ساخته شده است. این قابلیت، درخواست های اطلاعاتی را بدون اینکه از صفحه خارج شود، به سرورمی فرستد. این عمل را حتما در برخی از وب سایت ها مشاهده کرده اید؛ به عنوان مثال در برخی از سایت ها، به هنگامی که سرور در حال خواندن اطلاعات است، اشکالی را به شما نمایش می دهد که نشان می دهد سایت در حال خواندن اطلاعات است و این به آن معنی است که در طراحی آن سایت از AJAX استفاده شده است.
دلیل هشتم: نود جی اس Node.js؛
با پیدایش نسخه ی جدید جاوا اسکریپت به نام Node.js ، محدودیت های جاوا اسکریپت از بین رفتند. یکی از مهم ترین محدودیت های جاوا اسکریپت این است که تنها در front-end کار می کند؛ اما این محدودیت با تولید نسخه ی نود جاوا اسکریپت، برطرف شده است. با Node.js انقلابی در زمینه ی دستکاری صفحات سایت و یا ایجاد واسط کاربری و دسترسی و دستکاری داده ها از سرور از طریق AJAX رخ داد. Node.js بر روی موتور جاوا اسکریپت Google Chrome با نام V8 شناخته شده و پیاده سازی شده است. Asynchronous از مزیت های اصلی نود است.
سخن آخر
امروزه زبان برنامه نویسی جاوا اسکریپت، یک زبان مناسب برای طراحی سایت است. هرچند در ابتدا این زبان بسیار مبتدی بود اما رشد دامنه و محدوده ی برنامه های آن، سرعت چشمگیری داشت و در حال حاضر توسط اکثر مرورگرهای مدرن، پشتیبانی می شود. عملکرد جاوا اسکریپت با CSS و HTML و AJAXبسیار یکپارچه است. در نهایت به جرئت می توان گفت که زبان ایده آل برای طراحی سایت و وب اپلیکیشن، زبان جاوا اسکریپت است.
منبع: وب افرا