📚 فهرست کامل اصطلاحات رایج در سئو (SEO) با توضیحات کامل
اگر صاحب یک وب سایت هستید و در مسیر توسعه و بهینه سازی آن برای موتورهای جستجو قدم برداشته اید، آشنایی با مفاهیم و اصطلاحات پایه ای سئو یکی از گام های ضروری این مسیر به شمار می‌رود. درک صحیح از این واژگان نه‌تنها به شما کمک می‌کند استراتژی های مؤثرتری را تدوین کنید، بلکه در همکاری با متخصصان سئو، تحلیل داده‌ها، انتخاب ابزارهای مناسب و ارزیابی عملکرد سایت نیز نقش کلیدی دارد.
در این مقاله تلاش شده است تا مجموعه‌ای از پرکاربردترین و مهم‌ترین اصطلاحات سئو به‌صورت دقیق، دسته بندی شده و با زبانی قابل فهم ارائه شود. اگر در تلاش هستید با مفاهیم مهم این حوزه آشنا شوید، اطلاعات زیر می‌تواند برای شما مفید و راه گشا باشد؛ چه در آغاز مسیر باشید و چه در حال ارتقاء دانش و مهارت‌های حرفه‌ای خود در زمینه سئو.
اصطلاحات پایه و مفهومی
- SEO (Search Engine Optimization): فرآیند بهینه‌سازی وب‌سایت برای دریافت رتبه بهتر در نتایج موتورهای جستجو مثل گوگل. هدف اصلی آن افزایش ترافیک طبیعی (ارگانیک) و هدفمند است.
- SERP (Search Engine Results Page): صفحه‌ای که بعد از جستجوی یک عبارت در موتور جستجو نمایش داده می‌شود و شامل نتایج ارگانیک، تبلیغات و سایر ویژگی‌ها مانند Featured Snippet است.
- Crawling: فرآیند خزیدن ربات‌های موتور جستجو در صفحات وب برای کشف و جمع‌آوری اطلاعات آن‌ها.
- Indexing: ثبت و ذخیره صفحات وب کشف‌شده توسط خزنده‌ها در پایگاه داده موتور جستجو تا در نتایج جستجو نمایش داده شوند.
- Ranking: رتبه‌بندی صفحات براساس فاکتورهای مختلف برای نمایش در نتایج جستجو.
- Organic Traffic: بازدیدکنندگانی که از طریق نتایج طبیعی موتور جستجو وارد سایت می‌شوند، بدون پرداخت هزینه.
- Search Intent: نیت و هدف واقعی کاربر از انجام جستجو، مثلاً آیا به دنبال خرید، تحقیق یا پیدا کردن یک آدرس است.
انواع سئو
- On-Page SEO: شامل بهینه‌سازی تمام عناصر داخلی سایت مانند تگ‌ها، محتوا، ساختار URL، تصاویر و لینک‌های داخلی می‌شود.
- Off-Page SEO: شامل فعالیت‌هایی خارج از سایت مثل ساخت بک‌لینک، فعالیت در شبکه‌های اجتماعی، برند منشن‌ها و همکاری با دیگر سایت‌هاست.
- Technical SEO: به سئوی فنی اشاره دارد؛ مثل بهبود سرعت سایت، ساختار کدنویسی، استفاده از داده‌های ساختاریافته، بهینه‌سازی فایل robots.txt و XML sitemap.
- Local SEO: بهینه‌سازی سایت برای جستجوهای محلی و منطقه‌ای، مثل ثبت موقعیت در Google Business Profile و کسب رتبه در نتایج نقشه گوگل.
- E-commerce SEO: بهینه‌سازی برای فروشگاه‌های اینترنتی با تمرکز بر صفحات محصول، دسته‌بندی، فیلترها و بهینه‌سازی تجربه خرید کاربر.
- Voice Search SEO: بهینه‌سازی سایت برای جستجوهایی که از طریق دستیارهای صوتی مثل Siri یا Google Assistant انجام می‌شن.
- Mobile SEO: اطمینان از اینکه سایت در موبایل به‌درستی نمایش داده می‌شود و تجربه کاربری خوبی دارد.
اصطلاحات سئو مرتبط با محتوا
- Keyword: واژه یا عبارتی که کاربران در موتور جستجو وارد می‌کنند و محتوا براساس آن بهینه می‌شود.
- Long Tail Keyword: کلمات کلیدی طولانی‌تر و خاص‌تر که رقابت کمتری دارند اما هدفمندتر هستند.
- LSI Keywords: کلمات هم‌معنی یا مرتبط با کلمه کلیدی اصلی که به درک بهتر محتوا توسط موتور جستجو کمک می‌کنند.
- Content Optimization: فرایند بهینه‌سازی محتوا با افزودن کلمات کلیدی، ساختار مناسب، تیترها، تصاویر و لینک‌ها.
- Thin Content: محتوای کم‌ارزش و بی‌محتوا که اطلاعات مفیدی برای کاربر ندارد و برای سئو مضر است.
- Duplicate Content: محتوای تکراری که در چند صفحه از یک یا چند سایت وجود دارد و باعث کاهش رتبه می‌شود.
- Cornerstone Content: محتواهای اصلی و جامع سایت که روی موضوعات کلیدی تمرکز دارند و لینک‌های داخلی زیادی به آن‌ها داده می‌شود.
- Evergreen Content: محتواهایی که با گذشت زمان همچنان مفید، به‌روز و مورد استفاده هستند (مانند آموزش‌های پایه).
عناصر HTML و ساختاری
- Title Tag: عنوان صفحه که در نتایج جستجو نمایش داده می‌شود و یکی از فاکتورهای مهم سئو است.
- Meta Description: توضیح کوتاه از محتوای صفحه که در زیر عنوان در نتایج گوگل نمایش داده می‌شود.
- H1 تا H6: تگ‌های تیتر که برای ساختاردهی متن استفاده می‌شوند. H1 معمولاً تیتر اصلی صفحه است.
- Alt Text: توضیح جایگزین برای تصاویر که در صورت لود نشدن تصویر نمایش داده می‌شود و برای سئوی تصاویر مهم است.
- Canonical Tag: تگی که به موتور جستجو اعلام می‌کند نسخه اصلی یک صفحه کدام است تا از محتوای تکراری جلوگیری شود.
- Schema Markup: کدی است که اطلاعات ساختارمند درباره محتوا به موتورهای جستجو می‌دهد، مثل امتیاز کاربران، قیمت محصول، رویداد و …
لینک‌سازی (Link Building)
- Backlink: لینک‌هایی که از سایت‌های دیگر به سایت شما داده می‌شوند. یکی از مهم‌ترین فاکتورهای رتبه‌بندی.
- Internal Link: لینک‌هایی که بین صفحات داخلی یک سایت ایجاد می‌شود و به هدایت بهتر کاربر و موتور جستجو کمک می‌کند.
- External Link: لینک‌هایی که از سایت شما به سایت‌های دیگر داده می‌شود. اگر معتبر باشند، به سئو کمک می‌کنند.
- DoFollow vs NoFollow: نوعی ویژگی لینک‌ها. لینک‌های DoFollow اعتبار سئو منتقل می‌کنند ولی NoFollow این کار را انجام نمی‌دهند.
- Anchor Text: متنی که لینک روی آن قرار دارد. بهتر است مرتبط با موضوع مقصد باشد.
تجربه کاربری و فنی
- Bounce Rate: درصد کاربرانی که بدون تعامل از سایت خارج می‌شوند. نرخ بالای آن معمولاً نشانه تجربه کاربری ضعیف است.
- CTR (Click Through Rate): نسبت کلیک به تعداد نمایش یک لینک در نتایج جستجو. عدد بالاتر نشان‌دهنده جذاب بودن عنوان و توضیحات است.
- Dwell Time: مدت زمانی که کاربر بعد از ورود به سایت می‌ماند. زمان بیشتر معمولاً نشان‌دهنده رضایت کاربر است.
- Page Speed: سرعت بارگذاری صفحه که یکی از فاکتورهای کلیدی سئو فنی است.
- Mobile Friendliness: تطبیق‌پذیری سایت با نمایشگرهای موبایل.
- Responsive Design: طراحی‌ای که سایت را با اندازه‌های مختلف نمایشگر سازگار می‌کند.
ابزارها و شاخص ها
- Google Search Console: ابزار رایگان گوگل برای مدیریت وضعیت سایت در نتایج جستجو، بررسی خطاها، کلمات کلیدی، ایندکس شدن و …
- Google Analytics: ابزار تحلیل آمار بازدیدکننده‌ها، رفتار کاربران، صفحات محبوب و مسیر ورود و خروج کاربران از سایت.
- Page Authority (PA): عددی بین 0 تا 100 که نشان‌دهنده قدرت یک صفحه خاص از نظر سئو است (معمولاً توسط Moz).
- Domain Authority (DA): عددی بین 0 تا 100 که قدرت کلی دامنه را برای رقابت در سئو نشان می‌دهد.
- Spam Score: معیاری از احتمال اسپم بودن یک سایت که توسط ابزارهایی مثل Moz تعیین می‌شود.
- Keyword Difficulty: سختی رتبه گرفتن برای یک کلمه کلیدی خاص. معمولاً بر اساس رقبا و تعداد صفحات موجود.
- Impressions vs Clicks: تعداد دفعاتی که لینک شما در نتایج جستجو دیده شده (Impressions) در مقابل تعداد دفعاتی که روی آن کلیک شده (Clicks).
الگوریتم های گوگل
- Google Panda: تمرکز بر کیفیت محتوا و حذف سایت‌های دارای محتوای ضعیف.
- Google Penguin: مقابله با تکنیک‌های لینک‌سازی اسپم و غیرطبیعی.
- Google Hummingbird: تمرکز بر درک بهتر نیت جستجو و نمایش نتایج دقیق‌تر.
- Google BERT: بهبود درک زبان طبیعی و ساختار جملات توسط الگوریتم گوگل.
- Google Helpful Content Update: الگوریتمی برای تشخیص محتوای واقعاً مفید و با کیفیت برای کاربر.
مفاهیم تخصصی تر
- Cloaking: تکنیکی که محتوای متفاوتی به کاربر و موتور جستجو نمایش می‌دهد؛ غیرمجاز و اسپم محسوب می‌شود.
- Keyword Stuffing: استفاده بیش از حد از کلمه کلیدی در یک صفحه که به تجربه کاربر لطمه می‌زند و جریمه دارد.
- 301 Redirect: انتقال دائمی یک URL به URL دیگر.
- 404 Error Page: پیغام خطای “صفحه پیدا نشد” در صورت حذف یا اشتباه بودن آدرس.
- Robots.txt: فایلی که به خزنده‌ها می‌گوید کدام بخش‌های سایت را ایندکس کنند یا نه.
- Sitemap.xml: نقشه سایت که تمام URLهای قابل ایندکس را به موتورهای جستجو معرفی می‌کند.
اصطلاحات کوتاه‌شده و رایج در سرچ کنسول و سئو
- CTR (Click-Through Rate): نرخ کلیک یعنی نسبت تعداد کلیک‌ها به تعداد نمایش‌ها در نتایج جستجو، معمولاً به صورت درصد بیان می‌شود.
- Impressions: تعداد دفعاتی که صفحه شما در نتایج جستجو نمایش داده شده است.
- Position: میانگین رتبه سایت شما در نتایج جستجو برای یک عبارت کلیدی خاص.
- URL: آدرس اینترنتی صفحه وب.
- Crawl: فرایند خزیدن ربات‌های گوگل برای بررسی صفحات سایت.
- Index: فرایند ثبت صفحات سایت در پایگاه داده گوگل برای نمایش در نتایج جستجو.
- Organic Traffic: ترافیک ورودی به سایت که از طریق نتایج طبیعی (غیرپرداختی) سرچ حاصل شده است.
- 404 Error: صفحه‌ای که پیدا نشده و به کاربر یا ربات خطای ۴۰۴ می‌دهد.
- Robots.txt: فایلی برای کنترل دسترسی ربات‌ها به بخش‌هایی از سایت.
- Sitemap: نقشه سایت که ساختار صفحات را برای گوگل مشخص می‌کند.
- Bounce Rate: نرخ ترک سریع سایت بدون انجام هیچ تعامل خاصی.
- AMP (Accelerated Mobile Pages): نسخه سریع صفحات برای موبایل.
- Rich Snippets: نتایج پیشرفته و جذاب‌تر در گوگل، مثلاً ستاره‌های امتیاز، تصویر و قیمت.
- Core Web Vitals: معیارهای تجربه کاربری از جمله سرعت بارگذاری، پایداری بصری و تعامل سایت.
- Mobile Usability: گزارش مشکلات سایت در نمایش و کارکرد موبایل.
- Coverage: وضعیت ایندکس صفحات سایت.
- CPC (Cost Per Click): هزینه هر کلیک، مرتبط با تبلیغات کلیکی گوگل (Google Ads).
- PageSpeed: سرعت بارگذاری صفحات سایت.
- Backlink: لینک‌های ورودی از سایت‌های دیگر به سایت شما.
- Domain Authority (DA): معیار اعتبار و قدرت دامنه سایت (مخصوص ابزارهای سئو مثل Moz).
- Noindex: تگی که به موتورهای جستجو می‌گوید صفحه را ایندکس نکنند.
- Performance (عملکرد): بخش نمایش آمار کلیک‌ها، نمایش‌ها، میانگین نرخ کلیک (CTR) و موقعیت متوسط سایت در نتایج جستجو.
- Coverage (پوشش): وضعیت ایندکس شدن صفحات سایت؛ شامل صفحات ایندکس شده، خطاها و صفحاتی که ایندکس نشده‌اند.
- URL Inspection (بازرسی URL): ابزار بررسی وضعیت ایندکس یک صفحه خاص و نمایش مشکلات احتمالی.
- Sitemaps (نقشه‌های سایت): فایل‌های XML که به گوگل کمک می‌کنند صفحات سایت را راحت‌تر پیدا و ایندکس کند.
- Mobile Usability (قابلیت استفاده موبایل): گزارش مشکلات طراحی سایت برای موبایل (مثلاً متن‌های کوچک یا دکمه‌های نزدیک به هم).
- Manual Actions (اقدامات دستی): اخطارهایی که گوگل به دلیل نقض قوانین به سایت داده و ممکن است باعث کاهش رتبه شود.
- Security Issues (مشکلات امنیتی): اعلام مشکلات امنیتی مثل هک شدن یا بدافزار در سایت.
- Links (لینک‌ها): گزارش تعداد و کیفیت لینک‌های داخلی و خارجی به سایت.
- Core Web Vitals: شاخص‌های مهم تجربه کاربری شامل سرعت بارگذاری، پایداری بصری و پاسخگویی سایت.
- Enhancements (بهبودها): گزارش‌هایی درباره بهینه‌سازی‌های فنی مانند داده‌های ساختاریافته (Structured Data)، AMP و غیره.
- Index Coverage Errors: مشکلاتی که مانع ایندکس شدن صفحات سایت می‌شوند، مثل صفحات 404 یا صفحات با ارور سرور.
- Fetch as Google (اقدام قدیمی، حالا در URL Inspection): درخواست گوگل برای بازبینی مجدد یک صفحه جهت به‌روزرسانی سریع‌تر در نتایج.
- AMP (Accelerated Mobile Pages): نسخه سبک و سریع صفحات برای موبایل که ممکن است گزارش جداگانه داشته باشد.
- Rich Results: نمایش داده‌های پیشرفته در نتایج جستجو مانند ستاره‌های امتیاز، تصویر، قیمت و غیره.